Choroby serca są jedną z najczęstszych przyczyn zgonów. Do najczęstszych chorób kardiologicznych zaliczamy chorobę wieńcową, niewydolność serca oraz zawał mięśnia sercowego. Wszystkie niosą one ze sobą groźne powikłania.
Na zawał serca zapada rocznie około 100 tysięcy osób
Jest on konsekwencją choroby niedokrwiennej serca. Inaczej nazywany ostrym zespołem wieńcowym, który spowodowany jest nagłym ograniczeniem przepływu krwi przez naczynia wieńcowe. Jednym z objawów, które może pojawić się kilka już kilka lat wcześniej jest trudność z wchodzeniem po schodach. Jeśli taka osoba nie leczy się oraz prowadzi niezdrowy tryb życia, w konsekwencji może mieć kłopot z wejściem na 1 piętro a nawet z wstaniem z łóżka.
Przez to, że naczynia wieńcowe mocno się skurczą, bardzo mało tlenu dotrze do serca, które będzie pracować zbyt słabo. Jeśli jakaś z tętnic zostanie całkowicie zamknięta to nie będzie docierać krew do odpowiedniej części serca. Z powoduje to obumieranie jej po około 15-30 minut od niedokrwienia.
Proces ten jest nieodwracalny i nazywamy go martwicą mięśnia sercowego, inaczej zawałem. Miejsce komórek mięśnia sercowego (kardiomiocytów) zajmuje z czasem tkanka łączna. Nie potrafi ona samodzielnie się kurczyć, umie tylko biernie poddawać się ruchom. W uszkodzonym miejscu powstaje blizna pozawałowa. Ta część serca już zawsze będzie pracować słabiej i wolniej.
W zależności od stopnia niedokrwienia wyróżniamy dwa typy zawałów
Pierwsza, niestabilna postać jest jedną z łagodniejszych postaci. Nie zagraża ona życiu, można ją kontrolować lekami oraz zdrowym trybem życia. Drugą postacią jest postać niestabilna zwana inaczej ostrymi zespołami wieńcowymi. Należą do nich dławica piersiowa ( stan przedzawałowy) oraz ostry zespół wieńcowy.
Obydwie zagrażają bezpośrednio życiu chorego. Gdy dochodzi do zawału, chory uskarża się na bardzo silny ból w klatce piersiowej. Nie ustępuje on ani po odpoczynku ani po podaniu nitrogliceryny. Promieniuje najczęściej do lewego ramienia, braku czy żuchwy. Ciśnienie przy zawale może być za równo niskie jak i prawidłowe.
Nad większością czynników wywołujących chorobę wieńcową, możemy zapanować. Należy do nich palenie papierosów, brak ruchu, nadużywanie alkoholu czy też niezdrowe, tłuste jedzenie. Są to czynniki, które spokojnie możemy wyeliminować. Do zawału może również doprowadzić stres oraz siedzący tryb życia. Pozostałe czynniki ryzyka to : przerost lewej komory serca tzw. kardiomiopatia, wysoki poziom białka i homocysteiny, niedobór witamin z grupy B ( szczególnie kwas foliowy), marskość wątroby oraz choroba Fabry’ego.
Podczas zawału nie zawsze musi wystąpić ból. Do kolejnych objawów zaliczamy także duszności, zawroty głowy, uczucie omdlenia, spadek ciśnienia krwi, nudności oraz wymioty. Do stwierdzenia zawału do wymienionych objawów lekarzowi jeszcze jest potrzebny wynik badań obrazowych oraz wynik elektrokardiogramu.
Badanie EKG pozwala zarejestrować potencjały elektryczne serca, a zawał powoduje ich zaburzenia. Umożliwi również ocenę wielkości i lokalizacji zawału. Badanie powinno być powtórzone kilka razy. Lekami używanymi najczęściej po wystąpieniu zawału są : aspiryna, klopidogrel, nitrogliceryna, betablokery i statyny. W leczeniu zabiegowym stosuje się angioplastykę, przeszczep serca oraz laseroterapie.
Aby nie dopuścić do zawału warto stosować profilaktykę. Przede wszystkim jest to zdrowa dieta, bogata w składniki odżywcze. Żeby sprawdzić czy prawidłowo się odżywiamy warto zrobić badanie poziomu glukozy oraz cholesterolu we krwi. Kontrolujmy również wskaźnik BMI. Jeśli palimy papierosy, pozbądźmy się nałogu. Jest wiele instytucji oraz środków które nam w tym pomogą.
Włączmy do codziennego życia lekką aktywność fizyczną. Może być to spacer z psem, basen czy też przejażdżka rowerem. W szczególności powinniśmy zwrócić na to uwagę jeśli mamy pracę siedzącą. Jeśli nie mamy daleko do pracy, przesiądźmy się czasami na autobus, na przystanek dojdźmy pieszo, a gdy jest taka możliwość zrezygnujmy z windy. Za te małe czynności organizm na pewno nam się odwdzięczy. W miarę możliwości odwiedzajmy również regularnie lekarza i słuchajmy jego zaleceń. Warto też raz do roku zrobić okresowe badania.
Dzięki tym czynnościom możemy zredukować ryzyko choroby niedokrwiennej serca niemal o połowę. Dbajmy też o bliskich, namówmy męża aby rzucił palenie, mamę aby zaczęła zdrowiej gotować, a tatę wyciągnijmy czasami na spacer. Pamiętajmy, że niezdrowe nawyki są trudne do wyeliminowania, więc pracę rozpocznijmy już dzisiaj.
