Serce – rysowane czerwoną kredką, pokazywane przy pomocy dłoni to symbol miłości, pozytywnych emocji, pomocy, przyjaźni. Dla organizmu ludzkiego – centralny punkt układu krwionośnego, który odpowiada za dostarczenie do każdej komórki ludzkiego ciała odpowiedniej życiodajnej porcji tlenu oraz niezbędnych do metabolizmu składników odżywczych.
Serce umieszczone w ochronnym worku zwanym osierdziem znajduje się w śródpiersiu. Zbudowane jest z włókien mięśniowych, które kurcząc się wprawiają serce w ruch. Serce kurcząc się i rozkurczając działa jak pompa, która przepompowuje płyn z jednego miejsca w drugie.
Z jednej strony do serca wchodzą naczynia, które wypełnione ciemną krwią nasyconą CO2 mają za zadanie dotransportować krew do płuc, a serce jest pośrednikiem między płucami a resztą organów. Podobnie krew natleniona w płucach trafia ponownie do serca, a ono ma za zadanie przepompować ją do tętnic, które dostarczą życiodajne składniki do wszystkich zakamarków organizmu. Konstrukcja serca – podział na komory i przedsionki do komór sprawia, że krew z żył i tętnic nie miesza się w sercu, nie cofa i jest transportowana we właściwym kierunku.
Ale serce, podobnie jak inne organy, też musi być odpowiednio odżywione. Sercu należy dostarczyć tlen i składniki odżywcze, aby prawidłowo funkcjonowało. Za dostarczanie krwi do mięśnia sercowego odpowiedzialne są naczynia wieńcowe, które oplatają serce.
Jeśli któraś z tętnic wieńcowych odpowiedzialnych za niesienie natlenionej krwi ulegnie uszkodzeniu, jakiś fragment tkanki serca nie zostanie właściwie odżywiony. Dłuższa przerwa w dopływie tlenu może wywołać obumarcie niedożywionej tkanki. Taki stan nazywany jest zawałem mięśnia sercowego.
Martwica małego fragmentu serca może przebiegać całkiem niezauważenie – o przejściu takiego lekkiego zawału chory dowie się dopiero przy okazji specjalistycznego badania pracy serca zwanego EKG. Elektrokardiogram na wykresie obrazuje częstotliwość i prawidłowość skurczów mięśnia sercowego oraz pokazuje, które obszary tego organu są źle zaopatrywane w tlen albo uległy zniszczeniu.
Objawy zawału serca
Zawał serca jest często poprzedzany licznymi sygnałami wysyłanymi przez organizm. Bywa, że niektóre z tych symptomów są takie same jak przy innych schorzeniach i przez to czasem są lekceważone przez chorego, a nawet lekarze mylą się przy stawianiu diagnozy.
Alarmem którego nie wolno lekceważyć zawsze powinien być nagły, przejmujący ból w śródpiersiu. Jeśli bólowi towarzyszą zimne poty oraz duży niepokój, strach, który ogarnia chorego, to wezwanie pomocy jest koniecznością, która uratuje zagrożone życie i zdrowie.
Zanim przyjedzie pogotowie można zażyć zwiększoną dawkę aspiryny – kwas salicylowy działa jak swoisty rozcieńczalnik krwi i działa przeciwzakrzepowo. Objawem, który może potwierdzić stan zawałowy jest również wartość ciśnienia krwi. Pomiar ciśnienia to badanie, które wszyscy, nawet bardzo zdrowi i młodzi ludzie, powinni wykonywać w miarę systematycznie. Ciśnienie krwi to siła z jaką płynąca krew napiera na ściany naczyń krwionośnych.
Optymalne ciśnienie wynosi 120 mm Hg przy skurczu serca i 80 mm Hg przy rozkurczu. Ciśnienie 130/90 mm Hg jest prawidłowe. Powyżej tych wartości mamy do czynienia z ciśnieniem podwyższonym lub wysokim. Wysokie nadciśnienie może powodować uszkodzenia naczyń i jest zagrożeniem dla życia człowieka.
Przy zawale serca wartość ciśnienia może być różna. Jeśli jest ono większe niż zwykle chory powinien zażyć nitroglicerynę. Jeśli wartość ciśnienia skurczowego spadnie znacznie poniżej 100 mm Hg nitrogliceryny zażywać nie wolno.
Czasem zawałowi towarzyszy duża duszność, uczucie ciężkości w klatce piersiowej. Bywa, że chory ma uczucie gniecenia w żołądku. Silny ból za mostkowy może wywołać wymioty – takie właśnie objawy zaciemniają obraz choroby i sprzyjają stawianiu mylnych diagnoz.
Przed zawałem albo podczas chory może odczuwać drętwienie lewej ręki, barku, żuchwy.
Zawał serca – skutki
Około 40% wszystkich zawałów kończy się śmiercią pacjenta. Są to przypadki zawałów bardzo rozległych, albo kolejnych, które są udziałem chorego. Zawał bardzo rozległy doprowadza do martwicy tak dużych obszarów mięśnia sercowego, że całkowicie uniemożliwia on funkcjonowanie tego organu.
Zawały mniej rozległe i szybko poddane interwencji medycznej mogą spowodować uszkodzenie mięśnia sercowego, które wpłynie na obniżenie ogólnego stanu organizmu, np. poprzez upośledzenie sprawności fizycznej.
Nowoczesna diagnostyka i leczenie są w stanie wcześnie wykryć zagrożenie i całkowicie wyleczyć chorego z zawałem. Jednak nic nie zastąpi najbardziej skutecznej metody ochrony przed zawałem jaką jest aktywny, zdrowy tryb życia.
Bądźmy dobrzy dla swoich serc, a one odpłacą nam zdrowiem przez następne wiele lat życia.
