Aminokwasy, czy po prostu kwasy aminowe, oznaczane są skrótem AA. Jest to zespół organicznych związków chemicznych, w których budowie kluczowa jest grupa aminowa i grupa karboksylowa -COOH. Aminokwasy zawierają zarówno grupę kwasową, jak i zasadową, co powoduje wewnątrzcząsteczkową reakcję typu kwas-zasada. Aminokwasy występują głównie w formie jonów obojnaczych i mają właściwości typowe dla soli. Są substancjami krystalicznymi, topniejącym w wysokich temperaturach oraz rozpuszczalnymi w wodzie.
Rodzaje aminokwasów
Aminokwasy dzielimy na naturalne i syntetyczne. W pierwszej grupie znajdują się aminokwasy białkowe i niebiałkowe. Wśród białkowych znajdują się aminokwasy pierwszorzędowe, występujące w 20 różnych wariantach. Kolejną grupę tworzą aminokwasy drugorzędowe, powstaje po modyfikacji białka. Ostatnia grupa aminokwasów białkowych to aminokwasy trzeciorzędowe, powstałe dzięki niepeptydowym wiązaniem kowalencyjnym. Do aminokwasów niebiałkowych zalicza się natomiast kwas GABA.
Aminokwasy syntetyczne to natomiast związki azotowe otrzymywane dzięki fermentacji lub na drodze syntezy chemicznej. Stosowane są między innymi w celu poprawy wartości różnych produktów spożywczych. Podstawowe 20 aminokwasów zostaje wykorzystane w budowie białek i występują we wszystkich organizmach ożywionych.
Suplementacja aminokwasów
Podstawowym sposobem na dostarczanie aminokwasów do własnego organizmu jest przyjmowanie pożywienia. Najskuteczniejsza jest pod tym względem dieta zróżnicowana, zawierająca różne grupy produktów, w tym przede wszystkim świeże warzywa, owoce oraz dobrej jakości nabiał i mięso. Potrzeba uzupełnienia aminokwasów pochodzących z pożywienia pojawia się stosunkowo rzadko i najczęściej dotyczy sportowców i osób aktywnych fizycznie.
Najważniejszymi produktami będącymi źródłem aminokwasów są: produkty odzwierzęce, produkty mleczne, produkty zbożowe oraz rośliny strączkowe. Produkty roślinne mogą co prawda posiadać niepełnowartościowe białka, o ograniczonym profilu aminokwasowym. Dlatego warto uzupełnić dietę o aminokwasy, jeśli jest się wegetarianinem, a szczególnie – weganinem.
Niedobory aminokwasów mogą mieć zły wpływ na zdrowie. Szczególnie w przypadku osób aktywnie trenujących, w sposób systematyczny i zaplanowany. Niestety, ale wysiłek fizyczny sprzyja wystąpieniu niedoborów aminokwasów.
Aminokwasy egzogenne – kiedy warto przyjmować?
Suplementy zawierające aminokwasy mogą wspierać rozwój Twojej tkanki mięśniowej oraz wspomagać regenerację mięśni po zakończeniu treningu. Suplementacja pozwala na szybszą regeneracją oraz ograniczenie uczucia zmęczenia po zakończeniu wysiłku fizycznego. Aminokwasy hamują katabolizm oraz stymuluję procesy anaboliczne. Ponadto uczestniczą w regulacji rozmaitych procesów w organizmie człowieka, pozwalając na jego zintegrowane prawidłowe funkcjonowanie.
Przyjmując aminokwasy, warto pozostać w konsultacji z lekarzem lub dietetykiem. Ich nadmierna suplementacja może okazać się szkodliwa oraz doprowadzić do wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych. Najpopularniejszym aminokwasem wśród sportowców jest BCAA, który przyjmuje się zazwyczaj przed rozpoczęciem oraz po zakończeniu treningu. Niektórzy stosują także suplementację uzupełniającą – przyjmując BCAA przy śniadaniu.
